W skutek pandemii koronawirusa życie zawodowe wielu osób uległo zmianie. Do czego więc jesteśmy zobowiązani jako pracownicy, a czego na podstawie prawa możemy się domagać od pracodawcy w tej nietypowej sytuacji?
Pandemia koronawirusa wprowadziła w życie gospodarcze kraju wiele zmian. Zostało zamkniętych mnóstwo małych przedsiębiorstw, lokali usługowych i punktów gastronomicznych, a w pozostałych zaczęto stosować maksymalne środki ostrożności i wzmożoną dezynfekcję. Wielu pracowników zostało zobligowanych do pracy zdalnej lub wykorzystania zaległych urlopów. W tej niełatwej sytuacji pracownik powinien pamiętać o swoich prawach, ale i wywiązywać się ze swoich obowiązków.
Po pierwsze: praca zdalna
Uregulowania prawne dotyczące pracy zdalnej, czyli pracy świadczonej poza miejscem jej stałego wykonywania, odnaleźć można w tzw. tarczy antykryzysowej:
(Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw).
W świetle tych przepisów pracodawca może (ale nie musi) nakazać swoim pracownikom przejście na system zdalny, a pracownik nie może odmówić. Przepisy nie mówią jednak o formie, w jakiej ma nastąpić to polecenie, dlatego pracownik powinien przyjąć każdą z nich – zarówno telefoniczną, ustną jak i e-mailową. Istotne jest również to, że pracodawca może powierzyć wykonywanie pracy zdalnej także w innym miejscu niż dom pracownika.
Ww. ustawa nie definiuje jednak szczegółów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej. Do ustalenia pomiędzy pracodawcą i podwładnymi są: dokumentacja pracy zdalnej oraz kwestie związane np. z potwierdzaniem obecności w pracy. Natomiast godziny rozpoczynania i kończenia pracy przez pracownika powinny być takie same jak dotychczas, tj. wynikające z obowiązujących u pracodawcy przepisów wewnątrzzakładowych (np. regulaminu pracy). W tarczy antykryzysowej nie została również opisana minimalna lub maksymalna długość świadczenia pracy w systemie zdalnym, dlatego może być ona wydłużana lub skracana w zależności od decyzji przełożonych – jednakże przepis z tarczy przewidujący pracę zdalną traci moc po upływie 180 dni liczonych od dnia 8 marca br. Zatem praca zdalna stosowana na podstawie tej ustawy nie powinna wykraczać poza dzień 4 września br.
Natomiast z punktu widzenia pracownika ważne jest, że powyższe zapisy nie wpływają na wysokość wynagrodzenia.
Po drugie: urlopy
Prawo pracy reguluje zasady wykorzystywania urlopu wypoczynkowego przez pracownika.
Zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów (art. 163 § 1 Kodeksu pracy). Plan taki ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Pracodawca nie ustala planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę. Dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem, biorąc pod uwagę wniosek pracownika i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.
Natomiast w przypadku zaległego urlopu wypoczynkowego, który nie został wykorzystany do 30 września następnego roku kalendarzowego, pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop – nawet bez jego zgody – także np. w okresie zagrożenia koronawirusem.
Źródło: www.asystentbhp.pl
